Przyczyny powstawania pożarów mogą być różne, do najczęściej spotykanych zalicza się:

1. Nieostrożność osób dorosłych jak i dzieci przy posługiwaniu się ogniem otwartym np. płomieniem, zapałkami, papierosami itp.
   Przejawy nieostrożności to:
   • porzucanie nie wygaszonych papierosów i zapałek w otoczeniu materiałów palnych,
   • palenie tytoniu w miejscach podatnych na zapalenie i wybuch,
   • stosowanie ognia w otoczeniu par cieczy i gazów palnych,
   • palenie ogniska bez zachowania wymaganych zasad bezpieczeństwa przeciwpożarowego,
   • wypalanie traw i pozostałości po uprawach rolnych,
   • nieostrożne obchodzenie się ze świecami, lampami naftowymi itp.
2. Nieostrożność osób dorosłych jak i dzieci przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi np.:
   • stosowanie płynów łatwo zapalnych do zmywania różnego rodzaju nieczystości (zmywanie podłóg),
   • pranie odzieży w benzynie lub innym rozpuszczalniku,
   • rozpalanie pieców przy użyciu cieczy łatwo zapalnej,
   • nieostrożne przelewanie cieczy łatwo zapalnej np. w pobliżu źródła ognia i promieniowania cieplnego,
   • niewłaściwe posługiwanie się substancjami pirotechnicznymi (sztuczne ognie).
3. Nieostrożność osób dorosłych przy prowadzeniu prac pożarowo niebezpiecznych np.:
   • niewłaściwe przygotowanie stanowiska pracy do prowadzenia prac spawalniczych, a w tym nieprzestrzeganie reżimu przewidzianego w instrukcji,
   • brak właściwego nadzoru nad procesem spawalniczym,
   • prowadzenie prac remontowo - budowlanych z użyciem ognia w pobliżu materiałów palnych.
4. Wady urządzeń i instalacji elektrycznych oraz ich nieprawidłowa eksploatacja.
   Przykłady:
   • nieprawidłowo dobrana lub wykonana instalacja elektryczna,
   • przeciążenie instalacji elektrycznej,
   • wady i uszkodzenia instalacji jak i urządzeń,
   • nie usuwanie wad mających wpływ na awarie w instalacji elektrycznej,
   • eksploatacja prowizorycznych urządzeń elektrycznych np. tzw. „kablówek” z drutu aluminiowego podatnego na złamania,
   • eksploatacja punktów świetlnych (żarówek) w bliskiej odległości od materiału palnego,
   • samowolna, niefachowa naprawa instalacji i urządzeń,
   • naprawa bezpieczników drutem,
   • stosowanie palnych osłon na punkty świetlne,
   • zewnętrzne mechaniczne uszkodzenia instalacji.
5. Wady elektrycznych urządzeń ogrzewczych oraz ich nieprawidłowa eksploatacja np.:
   • eksploatacja elektrycznych urządzeń grzewczych niesprawnych technicznie lub wykonanych prowizorycznie (samodzielnie),
   • pozostawienie bez dozoru przenośnych urządzeń grzejnych takich jak grzałki, czajniki, grzejniki, żelazka itp.,
   • eksploatacja urządzenia grzejnego bez odpowiedniego zabezpieczenia na palnym podłożu lub w pobliżu materiału palnego.
6. Wady oraz nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych na paliwo stałe, ciekłe i gazowe.
   Przykłady:
   • niewłaściwy dobór oraz stan techniczny urządzenia ogrzewczego (pęknięcia, nieszczelności, niewłaściwe podłączenia rur dymowych),
   • nie zachowanie wymaganej odległości urządzenia ogrzewczego od materiału palnego,
   • wysypywanie żaru piecowego (szlaki) w miejscu narażonym na zapalenie,
   • uszkodzenia kominów, palenisk, przewodów dymowych i spalinowych,
   • występowanie (wbudowanie) palnych elementów konstrukcyjnych (drewnianych) w kominie,
   • niewłaściwa obsługa urządzeń i instalacji na gaz propan - butan w butlach, (odległość od źródeł ciepła, nieszczelności itp.),
   • suszenie lub przechowywanie materiałów palnych jak odzież, surowce, paliwo w bliskim sąsiedztwie źródeł ognia i ciepła,
   • zbyt intensywne palenie w palenisku powodujące wydobywanie się iskier z komina lub zapalenie sadzy,
   • brak nadzoru nad piecami w czasie palenia w nich.
7. Wady urządzeń mechanicznych oraz nieprawidłowa ich eksploatacja np.:
   • nieprawidłowy dobór konstrukcyjny urządzenia mechanicznego np. powodującego stałe tarcie, a za tym nagrzewanie się lub iskrzenie,
   • brak konserwacji urządzeń np. łożysk powodujących nagrzanie materiału przyległego,
   • pozostawienie maszyn i urządzeń lub aparatury w czasie pracy bez opieki i fachowego nadzoru,
   • brak konserwacji instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej.
8. Wady procesów oraz nieprzestrzeganie reżimów technologicznych.
   Przykłady:
   • niewłaściwy dobór urządzeń i instalacji (wytrzymałość, średnica, ciśnienie itp.),
   • niewłaściwe dozowanie cieczy łatwo zapalnej w urządzeniu,
   • nadmierne podgrzewanie pojemników z płynami łatwo zapalnymi,
   • pozostawienie bez dozoru pracujących urządzeń technologicznych,
   • przekraczanie reżimu technologicznego takich jak temperatura, ciśnienie, dozowanie itp.,
   • meszczelności aparatury i urządzeń powodujących wyciek cieczy itp.,
   • samodzielne usuwanie automatyki sterowania i kontroli urządzenia.
9. Nieprawidłowe magazynowanie substancji niebezpiecznych np.:
   • niewłaściwe składowanie materiałów i surowców mogących wchodzić z sobą w reakcje chemiczne, bądź też reagujących na ciepło, światło, wilgoć itp.,
   • przechowywanie materiałów palnych (cieczy) w nieszczelnych naczyniach bądź podatnych na stłuczenia.
10. Samozapalenie się materiałów.
    Samozapalenie powstaje na skutek zachodzących procesów biochemicznych w materiale podatnym na takie czynniki. Proces ten powoduje samoogrzewanie i w konsekwencji często prowadzi do samozapalenia. Samozapaleniu ulegają materiały zaolejone np. zbite w skrzyni czyściwo, materiały wilgotne takie jak węgiel, siano, pasza, nawozy sztuczne niewłaściwie składowane.
11. Wyładowania elektryczności.
    Wyładowania elektryczności dzieli się na:
    • wyładowania atmosferyczne (pioruny),
      Wyładowania atmosferyczne mogą powodować ofiary w ludziach. Na wyładowania tego typu najbardziej narażone są wysokie obiekty i odosobnione drzewa. Powstałym wskutek wyładowań atmosferycznych pożarom można zapobiegać tylko zakładając właściwie wykonane instalacje odgromowe czyli piorunochronne.
    • wyładowania elektrycmości statycznej.
      Elektryczność statyczna polega na powstawaniu ładunków elektrycznych na częściach maszyn, instalacjach, pasach transmisyjnych itp. miejscach, gdzie następuje stykanie się i rozdzielanie różnych ciał, tarcie, przelewanie, przewijanie, chodzenie w gumowym obuwiu itp. Zjawiska powyższe mogą powodować powstawanie iskier. Zapobiegać temu można poprzez uziemianie różnego rodzaju maszyn, zbiorników i instalacji.
12. Podpalenia.
    Najczęściej podpalenia powstają na tle:
    • zazdrości lub konkurencji,
    • chęci ukrycia nadużyć finansowych,
    • zatarcia śladów przestępstwa,
    • otrzymania zysku z tytułu odszkodowania,
    • choroby psychicznej itp.
13. Inne przyczyny pożarów.
    Do tej grupy przyczyn powstawania pożarów zalicza się między innymi:
    • iskry wydobywające się z parowozu lub urządzenia szlifierskiego,
    • magazynowanie materiałów palnych w pobliżu budynków,
    • stosowanie iskrzących urządzeń i obuwia w pomieszczeniach zawierających stężenia gazów lub płynów wybuchowych,
    • otwieranie beczek z rozpuszczalnikiem przy użyciu iskrzących narzędzi,
    • nie oczyszczanie w przewidzianych terminach przewodów dymowych i spalinowych itp.